W trakcie samej ciąży za najlepszy moment na leczenie zębów uznawany jest czas między 3 a 6 miesiącem, chociaż w trakcie całej ciąży nie ma przeciwwskazań do leczenia zębów jeśli jest ono konieczne.

Zdrowe zęby u mamy są bardzo ważne, ponieważ bakterie bytujące naturalnie w jamie ustnej będą mało aktywne próchnicotwórczo. A niemowlę swoje bakterie w ustach „wyhoduje” najprawdopodobniej na bazie flory bakteryjnej swojej mamy. Jeśli będzie tam mało bakterii próchnicowych to i zęby dziecka będą mniej narażone na rozwój próchnicy.

W trakcie ciąży często dochodzi do nudności i wymiotów. Każdy taki epizod zwiększa ilość kwasu w ustach i powoduje osłabienie szkliwa. Bardzo ważne jest, aby po wymiotach nie myć zębów przez przynajmniej 30 minut, a tylko przepłukać usta wodą.

Jeśli myjemy zęby bezpośrednio po narażeniu szkliwa na odczyn kwasowy to możemy doprowadzić do jego uszkodzenia, ponieważ jego powierzchnia jest wówczas bardziej podatna na zarysowania.

Zmiany hormonalne w organizmie kobiety w trakcie ciąży są potężne. Zdarza się jednak, iż wzrost poziomu hormonów powoduje zmiany dziąseł w jamie ustnej.

Początkowo może pojawić się lekkie krwawienie z dziąseł, które samo nie jest bolesne. Taki stan może utrzymywać się nawet kilka miesięcy, a potem znika bez śladu. Jeśli mamy pecha to niestety stan dziąseł może się pogorszyć i pojawi się ich obrzęk oraz bolesność, co nadal w ciąży będzie normalne i minie po pewnym czasie samoistnie.

Co ważne, trzeba wówczas tym bardziej dbać o zęby i je szczotkować. Często zdarza się, że gdy dostrzeżemy krwawienie z dziąseł na szczoteczce to odruchowo zaczynamy czyścić zęby słabiej – bo przecież krwawią dziąsła. Tymczasem w ten sposób tylko pogarszamy sytuację. Nie usuwamy dokładnie płytki bakteryjnej, więc bakterie będą pogłębiać stan zapalny dziąseł i będą one krwawić jeszcze bardziej. 

Jeśli w ciąży zaczynają krwawić dziąsła to znak, że trzeba mocniej czyścić zęby, włączyć do zabiegów nitkowanie, a najlepiej zacząć używać irygatora z płynem do płukania jamy ustnej zwalczającym tym samym stan zapalny dziąseł. I nie martwić się – to minie.

W trakcie ciąży organizm matki musi „wybudować” drugiego człowieka w swoim środku. Oznacza to, że wszystkie potrzebne substancje pobierane są od mamy, a jeśli nie będzie ona utrzymywała prawidłowej diety to pewnych substancji może zabraknąć dla jej zdrowia lub dla zdrowia dziecka.

Może to doprowadzić do pogorszenia stanu zębów poprzez zmianę składu śliny. Wiemy, że zęby są osłabiane, jeśli na ich powierzchni jest za dużo płytki bakteryjnej zawierającej bakterie próchnicowe. Wzmacnianie szkliwa zębów odbywa się poprzez ślinę, która zawiera dużo związków mineralnych w rodzaju wapnia, fosforanów, magnezu i fluoru (z pasty do zębów), pozwala na wbudowanie tych związków mineralnych w szkliwo oraz wzmocnienie go.

Jeśli w organizmie mamy zabraknie substancji mineralnych (bo będą wykorzystane do budowy kości dziecka) to zabraknie ich również w ślinie. Jej zęby nie będą wzmacniane, a sam proces może to trwać wiele miesięcy. Stąd obiegowa opinia, że „po ciąży sypią się zęby” – dzieje się tak przy nieprawidłowej diecie w trakcie ciąży.

Jeśli zęby (i nie tylko!) po porodzie mają być zdrowe, w trakcie ciąży trzeba dbać o dietę bogatą w wapń, fosforany i składniki mineralne. Konieczne jest też czyszczenie zębów pastą zawierającą fluor w odpowiedniej ilości, z wykorzystaniem wszelkich dostępnych udogodnień zwiększających skuteczność higieny jamy ustnej – szczoteczki sonicznej, irygatora, nici dentystycznych, specjalistycznych płynów do płukania jamy ustnej.

Przyszli rodzice, szczególnie mamy, mają przed sobą dużo obowiązków. Biorąc pod uwagę fakt, że to jak dba o swoje zdrowie kobieta w ciąży bezpośrednio rzutuje na rozwój przyszłego dziecka. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do wszystkich aspektów życia, w tym do higieny jamy ustnej, ponieważ bierze ona udział w wielu procesach niezbędnych do życia zarówno matki jak i dziecka. Utrzymanie jej odpowiedniego stanu nie jest trudne, ale wymaga wytworzenia pewnych nawyków, które będą procentować przez całe życie, nasze i następnych pokoleń.